Τα καθ' Ηρώ και Λέανδρον - Μια Ιστορία Αγάπης

Η Ηρώ ήταν ιέρεια τής Αφροδίτης 
και κατοικούσε σε έναν πύργο στο Σηστό, στην Ευρωπαϊκή ακτή τού Ελλήσποντου. 
Ο Λέανδρος, ένας νεαρός από την Άβυδο, στην απέναντι όχθη τού στενού, 
την ερωτεύθηκε και κάθε βράδυ περνούσε κολυμπώντας τον Ελλήσποντο για να βρεθεί κοντά της. 
Η Ηρώ με μόνη βοηθό την πιστή τροφό της, 
άναβε μια λάμπα κάθε νύχτα στην κορυφή τού πύργου της για να τον οδηγεί 
και όταν έφτανε τον υποδεχόταν η ίδια στην ακτή.  

Πριν όμως ξημερώσει ο Λέανδρος επέστρεφε στη Άβυδο προκειμένου να επανέλθει το επόμενο απόγευμα. 
Συμφώνησαν να παντρευτούν αλλά κράτησαν μυστικό το γάμο τους,
γιατί η Ηρώ, ως ιέρεια της Αφροδίτης, απαγορευόταν να παντρευτεί. 
Το χειμώνα οι εραστές χώρισαν με την υπόσχεση να ξαναβρεθούν στις αρχές της άνοιξης. 
Παρά ταύτα το επόμενο απόγευμα το λυχνάρι βρέθηκε πάλι αναμμένο. 

Ο Λέανδρος, όταν το είδε από την Άβυδο, εξέλαβε το φως σαν ερωτική πρόσκληση
και έπεσε στη θάλασσα, παρασύρθηκε από τα κύματα και πνίγηκε.
Το πρωί το πτώμα του ξεβράστηκε στη ακτή της Σηστού.
Η Ηρώ μέσα στη θλίψη της έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε και αυτή.
Αργότερα οι εραστές ξεβράστηκαν αγκαλιασμένοι στην ακτή, όπου οι κάτοικοι τους έθαψαν σε κοινό τάφο. 

Οι αρχαίοι δεν αμφέβαλαν για την ιστορικότητα του γεγονότος.
Ο γιατρός Αντίπατρος που έζησε στα τελευταία προ Χριστού έτη βεβαιώνει ότι είδε τον τάφο τους.
Το συμβάν αυτό εξύμνησαν κορυφαίοι ποιητές όπως ο Μουσαίος (5ος μ.Χ. αι)
στο επιγραφόμενο αριστούργημά του Τα καθ΄ Ηρώ και Λέανδρον,
ο Βιργίλιος, ο Οβίδιος, ο Μαρτιάλης και άλλοι.
Ο μύθος αυτός ήταν πολύ δημοφιλής στην αρχαιότητα,
γιατί υπάρχουν πολυάριθμες παραστάσεις σε νομίσματα και ζωγραφιές.
Πολλοί καλλιτέχνες (ποιητές, λογοτέχνες, ζωγράφοι) έχουν επηρεαστεί και στη σύγχρονη εποχή.
Ο μύθος αυτός ήταν ήδη γνωστός από τον πρώτο αιώνα π.Χ. στον ελληνιστικό κόσμο.

Ο μύθος της Ηρώς και του Λέανδρου εντάσσεται στα πλαίσια των αλεξανδρινών παραδόσεων
όπου οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν ένα μυθολογικό μοτίβο
και το αναπτύσσουν μυθιστορηματικά με ερωτικό περιεχόμενο.
Οι καλλιτέχνες αυτοί θεμελίωσαν το λογοτεχνικό είδος του μυθιστορήματος,
που αναπτύχθηκε στους νεότερους χρόνους. 

Ο μύθος της Ηρώς και του Λέανδρου είναι αιτιολογικός.
Φαίνεται να υπήρχε ένας πύργος στην ακτή της Σηστού, ο οποίος θα πρέπει να σχετιζόταν με την Αφροδίτη,
η οποία λατρευόταν ως θεότητα προστάτιδα των ναυτιλλομένων.
Ο θάνατος των ερωτευμένων εμφανίζεται ως δίκαιη τιμωρία για ασέβεια.
Η Ηρώ ως ιέρεια της Αφροδίτης όφειλε να είναι αγνή παρθένα.
Επίσης, ασέβεια προς την Ήρα, τη θεά του γάμου, είναι και ο μυστικός γάμος της,
που τελέστηκε χωρίς τις καθιερωμένες διαδικασίες. 

Στην ελληνιστική περίοδο υπάρχουν και άλλες τέτοιες ιστορίες με ερωτευμένα ζευγάρια
(π.χ. Κόρεσος και Καλλιρόη, Αλφειός και Αρεθούσα, Ακόντιος και Κυδίππη, Πύραμος και Θίσβη).
Επίσης, είναι σημαντική η αλληγορική χρήση του φωτός του λυχναριού,
που ενδυναμώνει τον έρωτα και τη ζωή του ζευγαριού
ενώ η απουσία του φωτός οδηγεί στο θάνατο και στο άδοξο τέλος του έρωτα των δύο νέων.