ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ - η ορθή έννοια τής φράσεως

Η ιστορική φράση ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ 
αποτελεί την απάντηση τού βασιλέα τών Σπαρτιατών Λεωνίδα στον βασιλιά τών Περσών Ξέρξη 
όταν ο δεύτερος δια μέσω τών κηρύκων του τού ζήτησε να εγκαταλείψει την θέση αμύνης 
που είχε καταλάβει στα στενά τών Θερμοπυλών και να παραδώσει τα όπλα τους. 

Ο Πλούταρχος στα Ηθικά - Αποφθέγματα Λακωνικά 225b-10 
μάς παραδίδει όλην την στιχομυθία μεταξύ Ξέρξου και Λεωνίδος. 

Ξέρξου δὲ γράψαντος αὐτῷ «Ἔξεστί σοι μὴ θεομαχοῦντι,
μετ´ ἐμοῦ δὲ τασσομένῳ τῆς Ἑλλάδος μοναρ
χεῖν»
ἀντέγραψεν «Εἰ τὰ καλὰ τοῦ βίου γινώσκοις,

ἀπέστης ἂν τῆς τῶν ἀλλοτρίων ἐπιθυμίας•
ἐμοὶ δὲ 
κρείσσων ὁ ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος θάνατος
τοῦ μοναρχεῖν 
τῶν ὁμοφύλων.».

Πάλιν δὲ τοῦ Ξέρξου γράψαντος
«Πέμψον τὰ 
ὅπλα», ἀντέγραψε «μολὼν λαβέ.» 

 Όταν ο Ξέρξης του έγραψε: «Έχεις τη δυνατότητα να µην τα βάλεις µε τους θεούς,
να ταχθείς µε το µέρος µου 
και να γίνεις μονάρχης στην Ελλάδα»,
του απάντησε µε 
επιστολή: «Αν ήξερες τι είναι το καλό στη ζωή,
θα απείχες 
απὀ τα να επιθυμείς ξένα πράγματα.
Για μένα, είναι κα
λύτερο να πεθάνω για την Ελλάδα
παρά να είµαι μονάρχης 
στους ομόφυλούς µου».

Όταν πάλι ο Ξέρξης του έγραψε:
«Στείλε τα όπλα σου», απάντησε γραπτώς: «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ 

... το δ' ελεύθερον το έμψυχον κρίναντες μη περιοράσθε τους πολεμικούς κινδύνους ... 
μάς προτρέπει ο Θουκιδίδης και πραγματικά η Ελευθερία είναι καρπός
τής Γενναιότητος, τής Αυταπαρνήσεως και τού Ευψύχου. 

Στις μέρες μας, λανθασμένα, η απόδοση τού νοήματος τής ιστορίκής φράσης είναι έλα να τα πάρεις 
στα δε αγγλικά come and get it (το συναντήσαμε στην ξένη ταινία οι 300) 

Εάν ο Λεωνίδας ήθελε να 'πεί έλα να τα πάρεις θα έλεγε ΕΛΘΩΝ ΛΑΒΕ 

Εκφράζει την Πεμπτουσία τής Πολεμικής Αρετής τών Ελλήνων
τής Έννοιας τής Ελευθερίας και τού Φιλοτίμου Ήθους τής Ελληνικής Προσωπικότητας

Ένα σημαντικό στοιχείο, που πρέπει να τονιστεί, είναι πως οι πόλεμοι παρουσιάζουν ενδιαφέρον
μόνον για τους ελεύθερους ανθρώπους και ουχί για τους δούλους, 
οι δούλοι είτε νικήσουν είτε ηττηθούν, δούλοι θα παραμείνουν. 

Φέτος με την συμπλήρωση 2.500 χρόνων από την ιστορική Μάχη τών Θερμοπυλών 
είναι η χρυσή ευκαιρία να αποκατασταθεί η ορθή έννοια, γλωσσολογικά, φιλολογικά και φιλοσοφικά, 
τού λόγου τού Λεωνίδα. 

Γλωσσολογική Εξήγηση 

Το ΜΟΛΩΝ είναι μετοχή αορίστου τού ρήματος μολόσκω 
Το μολόσκω έχει σχέση με τον μόγο = κόπος 
Το μόλις, παράγωγο τού μολόσκω,  δεν είναι χρονικό αλλά τροπικό και σημαίνει με κόπο.  
Το μολόσκω σημαίνει πηγαίνω κάπου με κόπο αφού προηγουμένως έχω 'βρεί τα ψυχικά αποθέματα.  

Σε λανθάνων υποθετικό λόγο 
ΜΟΛΩΝ (εάν 'βρεις τα ψυχικά αποθέματα έλα) ΛΑΒΕ (και πάρτα) 
(σήμερα λέμε : εάν σού κοτάει - εάν σού βαστάει έλα) 

Φιλολογική Εξήγηση 

Αν ο βασιλεύς Λεωνίδας απάντώντας στον βασιλέα Ξέρξη αισθανόταν κατώτερος του  
δεν θα τού έλεγε ΜΟΛΩΝ αλλά ΜΟΛΙΤΕ 
Ξεκαθαρίζεται λοιπόν ό,τι ο Λεωνίδας αισθανόταν ίσος ή και ανώτερος, 
παρ' όλο που είχε μόνον 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς ενώ ο Ξέρξης μυριάδες. 

Φιλοσοφική Εξήγηση 

Οι Σπαρτιάτες αλλά και οι υπόλοιποι Έλληνες ήταν πολεμικός λαός, όχι φιλοπόλεμος,  
που σημαίνει ό,τι ήταν προετοιμασμένοι για πόλεμο αλλά δεν τον επιδίωκαν. 

Υπάρχουν τρία είδη πολέμου Επιθετικός Εμφύλιος και Αμυντικός 
και πρέπει να διδάσκονται ως παραδείγματα προς αποφυγήν οι δύο πρώτοι και προς μίμησην ο τρίτος. 

ΟΙ επιθετικοί - κατακτητικοί πόλεμοι γίνονται από τον ισχυρό, 
ο οποίος δια τού πολέμου επιθυμεί να επιβάλλει την ισχύ του. 
Η ισχύς του αυτή τον καθιστά αλαζόνα και στο τέλος μοιραία θα καταστραφεί. 

Οι εμφύλιοι πόλεμοι καταστρέφουν το άνθος τής νεολάιας και από τις δύο πλευρές τού ιδίου έθνους. 

Οι αμυντικοί πόλεμοι αποβλέπουν στην υπεράσπιση τής Πατρίδος, τών Αξιών και των Ιδανικών της, 
είναι η υγιεστέρα μορφή πολέμου και αποτελεί διαχρονικό παράδειγμα μίμηση. 

Ω τριακόσσιοι σηκωθείτε και ξανάλθετε σ' εμάς. 
Τα παιδιά σας θέλ' ιδήτε πόσο μοιάζουνε μ' εσάς.
 
Διονύσιος Σολωμός 

Liberta vo candando, ch' e si cara
Come sa chi per lei vita rifiuta Dante  

Τραγουδώντας την Ελευθερία, που πραγματικά είναι πολύτιμη, 
περπατώ όπως αυτός που γνωρίζει ότι για εκείνη αρνείται και την ζωή του ακόμα 

 

 
 

 

 

 

Το Λακωνίζειν εστί Φιλοσοφείν 

Ὦ ξεῖν᾿, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.

Ω, ξένε διαβάτη που περνάς, ανάγγειλε στους Λακεδαιμόνιους ,
ότι ταφήκαμε εδώ, υπακούοντας στα προστάγματά τους. 

Oh stranger, tell Lakedaimonians that we're buried here, obeying to their laws." 

___________________________________________________________________________

Έτερος εξ ετέρου σοφός το τε πάλαι το τε νυν - Βακχυλίδης 518 - 452 π/Χ. 

Ευχαριστούμε όλους τους προγενέστερους και τους συχρόνους μας για την Σοφία που μάς μεταλαμπάδεψαν 
και ιδιαιτέρως τον Λάκωνα ιστορικό - κλασσικό φιλόλογο Αντώνιο Α. Αντωνάκο΄
που στο βιβλίο του ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ 
μάς παρουσιάζει με ενδελεχή μελέτη το πραγματικό νόημα τής ιστορικής αυτής φράσης. 

Βασίλειος Γ. Σταύρου 

 

Στην STAVROU Golden Culture
τιμούμε την ελληνοπρεπή αυτή στάση τού βασιλέα τών Σπαρτιατών
σχεδιάζοντας κοσμήματα με το ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ